Ευτυχία είναι κάτι περισσότερο από αίσθημα αθωότητας + Τραγωδίες

Ευτυχία είναι κάτι περισσότερο από αίσθημα αθωότητας

Τώρα όμως άλλη μια βασική παρατήρηση είναι ότι υπάρχουν δύο ηθικές συνειδήσεις, μια στο προσκήνιο και μια στο παρασκήνιο, κρυμμένη. Αυτή η άλλη συνείδηση είναι ασυνείδητη στον πολιτισμό μας. Είναι μια αρχαϊκή συνείδηση. Είναι η αρχαιότερη συνείδηση, προηγείται της ηθικής συνείδησης που αισθανόμαστε. Αυτή η συνείδηση είναι μια συλλογική συνείδηση. Επιτηρεί για να τηρούνται συγκεκριμένοι νόμοι στην ομάδα. Ο πρώτος νόμος είναι ότι η συλλογική συνείδηση δεν ανέχεται κανέναν αποκλεισμό.

Με την ηθική συνείδηση αποκλείουμε άλλους, γιατί αισθανόμαστε καλύτεροι. Σε αυτή τη συνείδηση αυτό δεν ισχύει. Όλοι όσοι ανήκουν στην ομάδα έχουν το ίδιο δικαίωμα να ανήκουν. Είναι ένας σιδερένιος νόμος αυτής της συνείδησης.

Τώρα ας φανταστούμε τις παλιές ορδές, τους ανθρώπους που ζούσαν νομαδικά. Μπορούσαν να αποκλείσουν κάποιον; Ήταν δυνατόν; Αυτή η συνείδηση τους κρατούσε σε συνοχή. Κανείς δε μπορούσε να αποκλειστεί. Αυτό θα ήταν ότι χειρότερο για την ορδή. Δεν περνούσε από το μυαλό κανενός. Όλοι ανήκαν στους κόλπους της.

Σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν πρωτόγονες ομάδες. Σε αυτές διακρίνονται οι δυνατότητες αυτής της πρωτογενούς συνείδησης. Πριν από λίγο καιρό, είχα μια συνομιλία στον Καναδά με έναν ινδιάνο φύλαρχο. Μου είχε πει ότι στη γλώσσα τους δεν υπάρχει όρος για τη δικαιοσύνη. Δεν έχουν κάποια ηθική συνείδηση με τη δική μας έννοια. Με αυτή την ηθική συνείδηση θα απαιτούσαν αμέσως δικαιοσύνη. Βρίσκονται σε αρμονία με την πρωτογενή συνείδηση. Ρώτησα τον φύλαρχο: « και τι κάνετε με έναν φονιά;» Είπε « Υιοθετείται από την οικογένεια του θύματος.» Εδώ επομένως, δεν υπάρχει αποκλεισμός. Βρίσκονται σε αρμονία με την αρχαϊκή συνείδηση.

Αυτή η συλλογική συνείδηση επιδρά και σε μας, αλλά κατά κανόνα ασυνείδητα. Πως δρα; Όταν αποκλείω κάποιον από την καρδιά μου, γίνομαι σαν κι αυτόν , ακριβώς το ίδιο με αυτόν.

Και κάτι ακόμα. Αργότερα θα πρέπει κάποιος από την ομάδα να εκπροσωπήσει τον αποκλεισμένο μέσω ταύτισης, χωρίς να το καταλαβαίνει. Αυτό είναι η εμπλοκή. Προέρχεται από αυτή την αρχαϊκή συνείδηση.

Αυτή η αρχέγονη συνείδηση ακολουθεί έναν δεύτερο βασικό νόμο, τον εξής: Όλοι όσοι έρχονται αργότερα, ακολουθούν από κάθε άποψη. Δηλαδή: Όλοι οι παλαιότεροι έχουν προτεραιότητα έναντι όσων έρχονται στη συνέχεια. Γι’αυτό το λόγο, δεν επιτρέπεται σε κανένα που ήρθε αργότερα να αναλάβει κάτι για κάποιον που προϋπήρχε. Κάθε παραβίαση αυτού του νόμου , τιμωρείται αυστηρά με δυστυχία. Η παραβίαση αυτού του νόμου, οδηγεί στη δυστυχία.

Όταν κάποιος λέει: « θα σε ακολουθήσω», παραβιάζει αυτόν τον νόμο. Όταν κάποιος λέει: «θα το αναλάβω εγώ αυτό για εσένα», παραβιάζει αυτόν τον νόμο. Αλλά παραβιάζει αυτόν τον νόμο με καλή συνείδηση. Αυτό είναι το παράξενο, γιατί αυτές οι δύο συνειδήσεις αντιτίθενται η μία στην άλλη.

Πως επιτυγχάνουμε την ευτυχία; Δίνοντας προτεραιότητα στην αρχαϊκή συνείδηση. Είναι μια παραίτηση από την αθωότητα, που υπερβαίνει την ηθική συνείδηση. Αυτή η άλλη συνείδηση απαιτεί περισσότερα. Και στη συνέχεια βρισκόμαστε συνδεδεμένοι με πάρα πολύ περισσότερους ανθρώπους.

Τραγωδίες
Όλες οι τραγωδίες και μάλιστα όλες οι οικογενειακές τραγωδίες προκύπτουν από το ότι κάποιος που γεννήθηκε αργότερα αναλαμβάνει κάτι, με καλή συνείδηση, για κάποιον που γεννήθηκε νωρίτερα. Για παράδειγμα, θέλοντας να πάρει εκδίκηση γι’αυτόν ή αναλαμβάνοντας κάτι γι’αυτόν. Όλες οι τραγωδίες καταλήγουν με την καταστροφή του ήρωα, αν και είχε καλή συνείδηση και ενέργησε από αγάπη.

Επομένως η ευτυχία υπερβαίνει κατά πολύ το συναίσθημα της αθωότητας. Πολύ περισσότερο. Και είναι ένα επίτευγμα. Είναι επίτευγμα της ψυχής – με κατανόηση.